Beplantingsplan voor de tuin, waar moet je aan denken?
Een goede voorbereiding voorkomt veel gedoe. Maak daarom een beplantingsplan voor je tuin! Met een beplantingsplan zorg je er namelijk voor dat je een gestructureerd beeld hebt van het einddoel voordat je überhaupt begint met het aanpakken van je tuin. Op die manier voorkom je fouten en het verspillen van tijd en energie. Maar waar moet je beginnen? Je moet namelijk rekening houden met veel verschillende factoren, onderdelen en stappen. In deze blog spreken wij elk detail met jou door, zodat jij als geen ander goed voorbereid aan de slag kan!
Bodem als beginpunt
De basis is op veel verschillende vlakken het allerbelangrijkst, zo ook in je tuin. En wat is de absolute basis? De bodem! Begin dus met het controleren van je bodem. Houd daarbij rekening met onderstaande vragen.
Is de bodemstructuur van goede kwaliteit qua structuur en textuur?
Een gezonde bodemstructuur is het fundament van een goede gezondheid voor je planten. Let op de kleine details: heeft de bodem genoeg lucht voor de wortels om te ademen en te groeien? Is het goed in het doorlaten van water, of dreigt het juist compact te worden? Een perfecte bodem in je tuin is een mix van luchtigheid en vochtretentie, een perfecte balans.
De textuur van de bodem is ook van groot belang, en dat heeft alles te maken met de deeltjes die erin zitten, zoals zand, klei, of leem. Elke soort heeft zijn eigen karakteristieken. Zanderige bodems hebben bijvoorbeeld een goede drainage, maar houden minder voedingsstoffen vast. Aan de andere kant houdt kleigrond vocht beter vast, maar laat water langzamer door. Het streven is vaak naar een gebalanceerde textuur, maar de uiteindelijke keuze hangt ook af van wat jouw planten specifiek nodig hebben in jouw groene oase.
Is de hoeveelheid organisch materiaal voldoende?
Organisch materiaal, zoals compost, bladeren en ander natuurlijk afval, voorziet niet alleen in voedingsstoffen voor planten, maar verbetert ook de bodemstructuur en waterretentie. Wanneer de bodem tekortschiet aan organisch materiaal, overweeg dan het toevoegen van compost of mulch om de vruchtbaarheid te verbeteren. Het controleren en (waar nodig) aanvullen van organisch materiaal is een belangrijke stap voor het waarborgen van de benodigde voedingsstoffen en draagt bij aan de bloei van je tuin!
Is de hoeveelheid bodemleven (kwantitatief en kwalitatief) voldoende?
Bodemorganismen, zoals bacteriën, schimmels en wormen, spelen een enorm belangrijke rol in het bodemecosysteem. Ze breken organisch materiaal af, zetten voedingsstoffen om en werken mee aan een gezonde basis voor je planten. Een levendige gemeenschap van bodemleven doet niet alleen wonderen voor de gezondheid van je planten, maar het voegt ook een extra dosis diversiteit toe aan je tuin. Als je merkt dat het bodemleven een boost kan gebruiken, kun je overwegen organisch materiaal toe te voegen, voorzichtig te zijn met chemische meststoffen en bodembedekking te gebruiken. Op die manier geef je jouw tuin een levendig ecosysteem, wat bijdraagt aan de veerkracht en vitaliteit van al het groen om je heen.
Kan voldoende hemelwater in de bodem infiltreren?
Voor een bloeiende tuin en een doordacht beplantingsplan is het van groot belang te overwegen of regenwater voldoende in de bodem kan trekken. Het vermogen van de bodem om dit hemelwater op te nemen is niet alleen cruciaal voor de planten om te gedijen, maar het voorkomt ook dat er wateroverlast ontstaat. Door de infiltratiecapaciteit te evalueren en indien nodig te verbeteren, bijvoorbeeld door de bodemstructuur te optimaliseren, organisch materiaal toe te voegen of waterdoorlatende zones te creëren, werk je aan een gezond klimaat in de bodem. Dit bevordert niet alleen de groei, maar ook de levendigheid van je tuinplanten.
Benut beschikbare oppervlakte
Naast de bodem is het belangrijk om te kijken naar de ruimte die je hebt. Wanneer je met andere ogen naar je tuin kijkt, zal je ook gebruik kunnen maken van zowel horizontale als verticale ruimtes. Op deze manier benut je elke hoek van je tuin! Dit is vooral handig wanneer je beschikt over een minder grote oppervlakte, maar ook tuinen met grote oppervlakten kunnen op een efficiënte, originele en creatieve manier worden ingedeeld. Hieronder staan enkele tips voor het benutten van je oppervlakte in je tuin:
- Verticale tuin: Maak gebruik van verticale ruimte door klimplanten tegen muren te laten groeien of verticale plantenbakken te installeren. Hierdoor benut je niet alleen de hoogte, maar creëer je ook een groen en visueel aantrekkelijk element.
- Functionele zones: Deel je tuin in functionele zones in, zoals een eetgedeelte, een ontspanningsruimte en een speelgedeelte voor kinderen of huisdieren. Door de ruimte op deze manier te organiseren, maak je efficiënt gebruik van de beschikbare oppervlakte.
- Hangende tuin: Hangende plantenbakken of hangpotten zijn geweldige opties om planten boven de grond te houden. Dit is vooral handig als je beperkte grondoppervlakte hebt.
- Kruidenspiraal: Creëer een kruidenspiraal met stenen of houtblokken. Door verschillende hoogteniveaus te integreren, biedt dit niet alleen ruimte voor diverse kruiden, maar het voegt ook visuele interesse toe aan je tuin.
- Functies combineren: Integreer functionele elementen zoals zitbanken met ingebouwde plantenbakken of verhoogde bedden. Hiermee kan je zowel sociale ruimtes als groene zones combineren.
- Het gebruik van spiegels: Plaats spiegels op strategische plekken in de tuin om de illusie van ruimte te creëren. Dit geeft niet alleen een gevoel van diepte, maar reflecteert ook natuurlijk licht.
Verticaal werken in je tuin kan ruimte besparen, terwijl het er ook leuk en creatief uit ziet.
Bepaal de standplaats van je planten
Niet iedereen is hetzelfde, en deze regel geldt ook voor bloemen en planten. Sommige planten gedijen alleen goed in de volle zon, terwijl andere planten prima op een plek in de schaduw kunnen staan. In onze blog “Welke planten kunnen in de volle zon?”, gaan we daar uitgebreider op in. Hou rekening met de behoeften van je specifieke planten en bepaal op basis daarvan de standplaats van deze. Hebben ze een plek in de volle zon nodig? Kies dan een geschikt hoekje uit en plaats verschillende planten bij elkaar. Doe hetzelfde op een plek waar (regelmatig) schaduw valt.
Welke planten wil je in je tuin?
En als we het dan toch over de behoefte van planten hebben.. het is natuurlijk belangrijk om de planten uit te kiezen die je daadwerkelijk wil gaan planten of zaaien in je tuin! Ga jij voor inheemse bloemen, wilde bloemen, bijenbloemen of heb je liever zomerbloemen? Geen enkel antwoord is fout! Het is echter wel belangrijk om rekening te houden met enkele zaken. Denk hierbij aan de levensduur, gewenste groeihoogte, of de planten winterhard moeten zijn en de verschillende bloeiperiodes.
Levensduur van planten
Bij planten kun je altijd kiezen uit eenjarige planten, tweejarige planten en meerjarige planten. Meerjarige planten zullen ten minste 3 jaar in je tuin te zien zijn, mits je ze natuurlijk een beetje goed verzorgd.
Enkele eenjarige planten:
- Stokroos
- Grote klaproos
- Zinnia
- Hoge afrikaantjes
- Mexicaanse zonnebloem
- Phacelia
- Meisjesogen
- Oost-Indische Kers
Enkele tweejarige planten:
- Cichorei
- Vergeet-mij-nietje
- Fijn akkerscherm
- Karwij
- Grote teunisbloem
- IJzerhard
- Avondkoekoeksbloem
- Vlinderlavendel
Enkele meerjarige planten:
Uiteraard kun je ook kiezen voor een bloemenmengsel met meerjarige bloemen, eenjarige bloemen of tweejarige bloemen. In bloemenmengsels vind je een grote variëteit aan bloemen en planten die dezelfde levensduur hebben. Ook hebben wij bloemenmengsels waar zowel eenjarige als meerjarige planten in te vinden zijn. Op die manier geniet je een paar jaar van verschillende bloeiende planten in je tuin!
Groeihoogte
Met de groeihoogte bedoelen we de hoogte die een bepaalde plant kan worden. Zo kan een reuzenzonnebloem tot wel 3 meter hoog worden, terwijl sommige bodembedekkers als kleine tijm maar 10 centimeter hoog zullen worden. Kies voor het esthetische beeld dat jij graag wil creëren in je tuin. Wil je zowel hoge groeiers als bodembedekkers? Denk dan eens na over het combineren van verschillende planten in verschillende gebieden. Speel hierbij met geuren, kleuren, de vormen van het blad en de bloemen zelf. Creëer jij liever een gestructureerd beeld? Dan kun je aan de ene kant een ware bloemenweide creëren met hoge bloemen, terwijl je langs het tuinpad een natuurlijk beeld maakt met planten die laag bij de bodem blijven. De mogelijkheden zijn eindeloos en volledig afhankelijk van je persoonlijke voorkeur.
Winterhardheid
Winterhardheid is een factor waar we niet omheen moeten kijken. Wil jij namelijk een meerjarig beplantingsplan met minder onderhoud? Dan is het aan te raden om te gaan kijken naar winterharde planten, gezien deze de kou van de winter doorstaan. Op die manier kun jij de komende jaren ook nog genieten van dezelfde planten. Heb jij liever elk jaar een nieuw uitzicht in je tuin? Dan hoef je niet op te letten op de winterhardheid van planten.
Sommige planten zijn winterhard en zullen zelfs de meest heftige winters in Nederland overleven!
Enkele winterharde planten:
- Tuinanjer
- Knopige slangenwortel
- Steentijm
- Groot streepzaad
- Passiebloem
- Chinese anjer
- Kokardebloem
- Glad walstro
Winterharde bloemenmengsels:
- Prairietuin compleet
- Prairietuin bloemenmengsel
- Bosrand bloemenmengsel schaduw inheems
- Grutto inheems bloemenmengsel & weidevogels
De bloeiperiode van verschillende planten
Ook hebben planten een verschillende bloeiperiode. Je hebt bloemen die al vroeg in het voorjaar bloeien, of juist bloemen die enkel in de zomermaanden te zien zijn. Wil je de bloeiperiode verlengen? Kijk dan eens naar een bloemenmengsel met verschillende soorten bloemen. Dan zal de een bloeien in de lente, de ander in de zomer en in de herfst komt dan weer een nieuwe groep in de bloei! Dit is niet alleen erg mooi, maar ook nog eens zeer functioneel. Verschillende belangrijke bestuivers hebben op deze manier langer eten. Dit helpt ze de koudere maanden door. Zo hebben wij ook een speciaal bloemenmengsel dat geschikt is voor de herfstmaanden.
Hoeveelheid onderhoud
Van de een is tuinieren een hobby, van de ander is het een verplichte taak. Beide zijn geen probleem! Als je van tuinieren houdt, maakt het niet uit hoeveel onderhoud bepaalde planten en materialen nodig hebben.
Beschutting voor mens en dier
Bij elk beplantingsplan hoort een idee voor beschutting. Beschutting kun je op verschillende manieren opvatten. Wat denk je van een overkapping om lekker onder te kunnen zitten, groen gebruiken voor het creëren van schaduw, of het aanmaken van verschillende schuilhoekjes voor dieren als egels, vogels, bijen, etc.
Een bijenhotel biedt de nodige bescherming en beschutting voor deze belangrijke bestuivers.
Tips voor beschutting:
- Tuinpaviljoen of pergola: Overweeg een paviljoen voor menselijke beschutting en een pergola met klimplanten voor schaduw en natuurlijke omgeving. Je kunt ook eens kijken naar een klimplantenmengsel.
- Boom- en struikbeplanting: Plant bomen en struiken op strategische plekken voor schaduw en als schuilplaatsen voor dieren.
- Water: Voeg een kleine vijver toe om waterdieren aan te trekken en als waterbron.
- Insectenhotels en vogelvoederstations: Plaats insectenhotels en voederhuisjes voor vogels om biodiversiteit te bevorderen.
- Bloemrijke borders: Integreer bloemrijke borders met bijenbloemen en vlinderbloemen om bijen en vlinders aan te trekken.
- Stapelmuurtjes en natuurlijke stenen: Creëer schuilplaatsen met stapelmuurtjes en natuurlijke stenen.
Locatie en functie
Locatie en functie zijn twee heel verschillende woorden, maar passen in een beplantingsplan zeker bij elkaar. Het is namelijk belangrijk om de locatie van eventuele planten, zithoekjes of materialen, te plaatsen op een plek waar het het best tot zijn recht komt. Denk na over het gebruik van de ruimte. Plaats zithoekjes op plekken waar mensen willen ontspannen en genieten van het uitzicht. En gebruik jij je gazon als ultieme plek om in de zomer te genieten van de zon? Zorg er dan voor dat je je gazon maakt op een plek waar veel zon schijnt overdag.
Geurende planten
Een andere functie van planten en bloemen is de geur die ze afleveren. Planten staan namelijk niet alleen mooi in je tuin, maar kunnen ook heerlijk geuren. Plaats daarom geurende planten op locaties waar ze het beste tot hun recht komen. Geurende planten in de tuin zorgen voor een extra dimensie, vooral als ze op de juiste plekken staan. Denk hierbij aan plekken waar je vaak zit of langsloopt. Je kunt ook kiezen voor het plaatsen van geurende planten op gebieden waar juist nare geurtjes zijn, zoals containers. Op deze manier maskeer je nare luchtjes.
Eetbare bloemen en een moestuin
Eetbare bloemen hebben natuurlijk een logische functie, en dat is in de keuken! Denk daarom goed na over de plek in je tuin waar je eetbare bloemen zou willen zaaien. Ditzelfde geldt natuurlijk voor je moestuin. Een moestuintje beginnen is niet alleen heel leuk, maar uiteraard ook functioneel. De locatie hiervan moet logisch en functioneel zijn. Dus mocht het passen, zorg er dan voor dat je moestuin lekker in de buurt is bij je keuken!
Conclusie
Een goed doordacht beplantingsplan is de sleutel tot een geweldige tuinervaring! Vanaf de bodem tot het kiezen van je favoriete bloemen, alles draagt bij aan het geheel. Vergeet niet om creatief te zijn met beschikbare ruimte, geniet van geurige bloemen op de juiste plekken en laat je tuin echt tot leven komen. Voor vragen kun je natuurlijk altijd contact opnemen met Graszaaddirect, waar we je graag verder helpen. Ga lekker aan de slag en maak van je tuin een gezellige plek die perfect bij jou past!
