Composteren: handige starter tips
Composteren kun je leren! Je moet echter wel weten hoe je dit zeer effectieve rottingsproces kunt inzetten voor het verbeteren van je tuin. Deze handleiding ‘composteren voor beginners’ zit vol met informatie voor beginnende tuiniers. Aan het einde weet je hoe je een composthoop kunt maken, van welke materialen je dit kunt doen, wanneer je compost kunt gebruiken en nog veel meer tips & tricks. Laten we gauw beginnen!
Inhoud
- Wat is compost?
- De voor- en nadelen van composteren
- Hoe maak je een composthoop?
- Stap #1: Kies een geschikte plek voor je composthoop
- Stap #2: Verzamel compostmateriaal
- Stap #3: Je composthoop laag voor laag opbouwen
- Stap #4: Composteren versnellen door goed onderhoud
- Stap #5: Compost gebruiken
- Wanneer kun je compost strooien?
- Wat kan gecomposteerd worden?
- Conclusie
Wat is compost?
Compost is het product dat ontstaat door een rottingsproces vanuit plantenresten, zoals fruit, groenten en tuinafval. Tijdens dit proces, dat door micro-organismen en schimmels wordt uitgevoerd, verandert afval in waardevolle humus in de grond. Het resultaat van compost in de tuin? Een gezonde bodem, een bloeiende tuin én minder afval!
De voor- en nadelen van composteren
Er bestaan meerdere voor- en nadelen van composteren. We zetten ze voor jou op een rijtje zodat je zelf een goede keuze kunt maken of deze techniek past bij jou en jouw tuin:
Voordelen van compost:
- Compost voedt het bodemleven en verbetert daarmee de bodemkwaliteit
- Planten zijn stressbestendiger en kunnen beter tegen kou en ziektes.
- Stimuleert een gezonde plantengroei.
- Je bodem droogt minder snel uit in warmere perioden.
- Compost voor je gazon zorgt voor gezonder en sterker gras.
- Compost is gratis! Het is een vervanger van meststoffen, die je dus minder in hoeft te slaan.
- Je vermindert je huisvuil aanzienlijk.
Nadelen van compost:
- Té veel compost kan leiden tot uitspoeling van fosfor en stikstof.
- Het kost enige tijd om compost te maken.
- Let altijd op of je het goede materiaal composteert, anders kun je ongedierte aantrekken.
Hoe maak je een composthoop?
Een composthoop maken begint bij het creëren van de juiste balans tussen stikstofrijke en koolstofarme materialen, waarvoor je ongeveer een 50/50 mix nodig hebt. Stikstofrijk materiaal is bijvoorbeeld groente- en fruitresten, gras en koffiedik. Koolstofrijk materiaal is onder andere dode bladeren, stro en karton. Het creëren van deze balans is belangrijk omdat stikstof het afbraakproces versnelt, terwijl koolstof juist structuur geeft en helpt om nare geurtjes de baas te zijn.
Maar nu blijft de vraag: ‘hoe maak je compost?' Laten we alle stappen bij langslopen!
Stap #1: Kies een geschikte plek voor je composthoop
Wij zeggen altijd: locatie is key! En voor een composthoop geldt deze regel helemaal. Ga daarom voor een plek die voldoet aan de volgende eisen:
- Een plek met schaduw of halfschaduw
- Een plek die beschut is tegen harde wind
- Goed bereikbaar (voor gft-compost)
- Een onverharde plek waar de composthoop in contact kan komen met de bodem
Extra tip van ons: om je buren bevriend te houden, is het aan te raden om de composthoop te plaatsen op een plek die iets verder is verwijderd van je buren. Mocht er dan toch een nare geur afkomen, hebben zij er in ieder geval geen last van.
Hier zie je een compostbak die goed bereikbaar is, beschut is van wind en schaduw en op onverharde grond staat.
Stap #2: Verzamel compostmateriaal
Denk hierbij aan materialen uit onderstaande lijst:
- Rauw keukenafval zoals groenten en fruit
- Koffiedik
- Theezakjes
- Snoeiafval
- Dode bladeren
- Stro
- Snoeihout
- Notendoppen
- Eierschalen
- Knollen
- Wortels
- Snoeiresten van gezonde planten
- Mulch
- Opgedroogd gemaaid gras (met mate)
Wil je het composteerproces versnellen? Dan kun je dit materiaal in kleine stukjes snijden of knippen! Hierdoor wordt het makkelijker voor het bodemleven om dit op te nemen.
Een voorbeeld van goed compostmateriaal: bananenschillen, plantenresten, aardappelschillen, etc.
Wat voor materiaal je niét moet composteren:
- Alles wat niet organisch is
- Vlees en vis
- Gekookt eten
- Gebakken eten
- Kaasresten
- Vetten (olie en saus bijvoorbeeld)
- Poep van vleeseters
- Zieke plantenresten
Stap #3: Je composthoop laag voor laag opbouwen
Zelf compost maken vraagt om een laagjestechniek. Begin de eerste laag met een luchtige basis van grover materiaal, zoals takjes en stro, om een goede ventilatie te creëren. Vervolgens kun je de lagen verder opbouwen. Maak bijvoorbeeld een tweede laag van stikstofrijk materiaal en de derde laag juist van koolstofrijk materiaal. Wissel dit af. Deze afwisseling zorgt namelijk voor een balans en voorkomt problemen zoals nare geuren of een te natte composthoop.
Eindig altijd met een laag koolstofrijk materiaal, gezien dit helpt om vliegen weg te houden. Door je composthoop op deze manier laag voor laag op te bouwen, zal je composthoop goed kunnen ademen en zich kunnen ontwikkelen tot rijke en voedzame compost!
Stap #4: Composteren versnellen door goed onderhoud
Goed onderhoud is belangrijk bij het maken van je eigen compost. Houd daarom de volgende punten altijd in de gaten:
- Hou je composthoop vochtig, maar niet te nat. Een vochtgehalte van 50-60% is optimaal, wat aanvoelt als een uitgewrongen spons!
- Prik regelmatig met een pook in je composthoop. Hiermee zal je zuurstof brengen in de hoop.
- Om je composthoop een boost te geven, kun je een compoststarter (compost versneller) toevoegen. Dit is halfverteerde compost van een andere hoop, die je tegenwoordig ook in veel winkels kunt kopen.
- Compostwormen zijn je beste vrienden! Wormen composteren door het materiaal snel af te breken en zorgen voor een rijke compost.
Stap #5: Compost gebruiken
Wanneer alles goed is gegaan, kun je je compost gebruiken na een half jaar tot een jaar. Wanneer je compost kruimelig en donkerbruin is en een lichtzoete geur bevat, weet je dat het klaar is om te gebruiken!
Je kunt je compost toepassen als mulch rondom planten en bomen. Echter kun je het ook toepassen in de moestuin voor gezonde, sterke gewassen. Een derde optie is om de compost te mengen door de bovenlaag van de aarde om deze extra voedingsstoffen te geven. Een gezonde, natuurlijke vervanger van meststoffen!
Wanneer kun je compost strooien?
In principe kun je compost het hele jaar gebruiken, maar de lente en de herfst zijn de meest ideale periodes. In de lente kun je compost het beste gebruiken als kickstart voor een nieuw groeiseizoen van je planten, grassen, groenten, fruit, bloemen en kruiden. Compost op je gazon zorgt voor frisgroen gras!
Compost in het najaar gebruiken is echter weer aan te raden voor het winterklaar maken van je bodem. Je grond zal gezonder zijn en verrijkt zijn met belangrijke voedingsstoffen die ervoor zorgen dat de bodem minder vatbaar is voor stressvolle periodes zoals kou en sneeuw.
Hoe vaak kun je compost strooien?
Jaarlijks een strooironde van compost moet voldoende zijn. Echter kun je ook tweemaal per jaar composteren, wat vooral in moestuintjes gedaan wordt.
Hoeveel compost per m² gebruiken?
Als algemene regel geldt: gebruik ongeveer 1 tot 2 cm compost als toplaag. Compost voor de moestuin kun je verhogen tot 3-5 cm. Maak dit niet dikker, aangezien te veel compost de bodem juist uit balans kan brengen.
Wat kan gecomposteerd worden?
Hieronder staat een handig grafiekje waarmee je kunt checken wat je wel en juist niet kunt composteren!
Conclusie
Composteren is een eenvoudige en duurzame techniek om je tuin te verrijken en afval te verminderen! Met de juiste balans, een goede locatie en regelmatig onderhoud, maak je voedzame compost waar je bodem blij mee zal zijn. Heb je toch nog vragen? Dan kun je altijd contact opnemen met Graszaaddirect. Wij helpen jou graag met het realiseren van jouw droomtuin!
