Phacelia tanacetifolia - Bijenbrood
12/07/2022 - 13:29

Phacelia tanacetifolia - Bijenbrood

Phacelia is een veelzijdige plant die voor veel toepassingen gezaaid kan worden. In onze kennisbank vertellen we alles wat je moet weten over deze plant, die ook wel 'bijenbrood' genoemd wordt.

Inhoudsopgave

Wat is phacelia?

Phacelia, of in het Latijns 'Phacelia tanacetifolia' is een eenjarige plant uit de Ruwbladigenfamilie. De plant is onmiskenbaar door de stengel die sterk behaard is. Aan de stengel zitten dubbel geveerde bladeren waar bloemen uit groeien die tijdens de bloei blauwpaars van kleur zijn. De plant groeit doorgaans tot een maximale hoogte van 70 centimeter. Phacelia is een exotische plant die zijn oorsprong kent in Californië, Amerika. De plant, die onder de Nederlandse naam ook wel bekend staat als 'bijenbrood', 'bijenvoer' of 'bijenvriend', is inmiddels zeer goed ingeburgerd in Nederland. Zo komt deze bijenplant op sommige plekken in ons land in het wild voor. Phacelia is niet meer weg te denken uit de Nederlandse landbouw, waar de plant al decennia lang succesvol wordt gezaaid.

Phacelia eenjarige plant

Wanneer kun je phacelia zaaien?

Phacelia is een echte snelkiemer. Na een paar weken ontkiemen de losse bloemzaden van de phacelia. Slechts twee maanden later zal het bijenbrood al in de bloei staan. Doordat deze eenjarige plant zo snel ontkiemt en groeit, kun je het ook later in het jaar gaan zaaien. Je kan phacelia op zijn vroegst vanaf maart gaan zaaien, helemaal tot aan midden augustus. Als je de eenjarige plant wat vroeger in het voorjaar zaait, kan je wel langer genieten van de langdurige, rijkelijke bloei. Phacelia kent namelijk een lange bloeiperiode: doorgaans van mei tot aan de eerste strenge nachtvorst. Vaak vindt de eerste nachtvorst in oktober plaats. Met een beetje geluk bloeit de phacelia tot wel een half jaar lang door met hun kenmerkende prachtige bloemen. Om echt het maximale uit de bloei te halen, kun je phacelia op verschillende momenten te zaaien. Zaai de eerste bloemzaden bijvoorbeeld in april en zaai een maand later nogmaals. Zo staat er altijd wel wat in de bloei. Ook geef je op deze manier een gunst aan de wilde bijen, omdat het hele groeiseizoen lang wel wat bijenbrood bloeit. De bloemen vormen een grote voedselbron voor nuttige insecten. En dan voornamelijk voor bijen en hommels, maar ook vlinders en zweefvliegen zijn gek op phacelia! 

Hoe moet je phacelia zaaien?

Het is ongebruikelijk om de plant voor te zaaien. Phacelia kan rechtstreeks in de volle grond gezaaid worden. Frees of ploeg de bodem van tevoren goed om. De zaden kunnen vervolgens gelijkmatig verspreid worden, het liefst op een zaaibed. Zoek een geschikt plekje op in de zon of in de halfschaduw. Phacelia kan goed tegen droogte. Sterker nog, de bijenplant kiemt sneller op droge, schrale grond dan op vochtige grond. Voor de nectarproductie is het aan te raden om de grond rondom de plant tijdens de bloei lichtvochtig te houden. Phacelia kan in rijen uitgezaaid worden. Houdt een plantafstand aan tussen deze rijen van ongeveer 30 centimeter.

Bijenbrood

Is phacelia eetbaar?

Het is af te raden om de eenjarige plant te eten. Phacelia wordt alom als giftig aanschouwt. Je hoeft je geen zorgen te maken dat graasdieren als bijvoorbeeld paarden in de weide aan phacelia snoepen. Phacelia is namelijk eiwitrijk en wordt bovendien uitstekend verteerd. De plant is vrij scherp, zeker wanneer die in de bloei staat. Paarden en andere graasdieren laten de plant dan ook vaak links liggen. Als je jouw weide met bloemen en kruiden gezond en smakelijk wilt maken dan kan je beter een kruidenmix zaaien.

Phacelia als groenbemester

In de landbouwsector wordt phacelia veelal gezaaid als groenbemester. Groenbemesters zijn gewassen die gezaaid worden ter verbetering van de bodemvruchtbaarheid. De gewassen doen de hoeveelheid aan humus in de grond fors toenemen. Phacelia beschikt over een snelle begingroei, dit is gunstig voor het onderdrukken en voorkomen van onkruiden en andere ongewenste plantjes. Phacelia kan ook gezaaid worden in de moestuin. De honingdragende plant zorgt voor een luchtige, losse bodemstructuur met een goede waterhuishouding. Bovendien bindt phacelia organische stoffen uit de lucht, die vervolgens worden opgeslagen in de bodem. Wanneer phacelia is uitgebloeid, kan het gemaaid worden. Laat het maaisel een tijdje liggen als mulchlaag. Zo wordt de bodem zelfs na de bloei nog verrijkt met nuttige voedingsstoffen. Al met al zorgt deze plant voor een voedingsrijke bodem dat de basis vormt voor een gezonde oogst. 

Phacelia als groenbemester

Phacelia tegen trips

Phacelia heeft een hoge aantrekkingskracht op een breed scala insecten. De plant lokt veel natuurlijke vijanden van de trips, zoals lieveheersbeestjes en zweefvliegen. De trips is een vervelend plaaginsect waarvan men de laatste jaren steeds meer overlast heeft. Dit heeft alles te maken met de warme wintermaanden, waarbij er meer trips overleven. Nu worden er al jaren - met succes - aaltjes gebruikt tegen trips. Sinds enkele jaren wordt er ook phacelia gezaaid ter bestrijding van de trips. Zo hebben uientelers uit Zeeland dit geprobeerd; met succes! Het is een uiterst duurzame manier van plaagbeheersing waarbij geen gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt.

Des te diverser, des te beter! Uit onderzoek is gebleken dat, wanneer je naast phacelia ook andere gewassen zaait als boekweit en korenbloem, er meer natuurlijke vijanden aanwezig zullen zijn dan trips. 

Phacelia: het gewilde bijenvoer!

Phacelia valt zeer goed in de smaak bij wilde bijen en hommels. Ze komen dan ook in grote getallen op deze plant af. Het is echt een genot om te zien! De plant wordt vaak gezaaid door imkers (bijenhouders). De bijenplant levert enorm veel stuifmeel en nectar. Laatstgenoemde wordt alleen geproduceerd door de plant als de bodem vochtig genoeg is. Het is aan te raden om de grond regelmatig te bewateren tijdens langdurige periodes van droogte. De phacelia heeft geen verdere verzorging nodig. Laat de natuur rustig zijn gangetje gaan en aanschouw hoe onze bijenvriendjes zich kosteloos vermaken.

Phacelia parfum

Wist je dat er ook parfum wordt gemaakt van phacelia? De bloemen ruiken heerlijk, dit is ook de reden dat nuttige insecten er op af komen. Het is dan ook niet voor niets dat er uit deze bloemen stoffen worden gewonnen die gebruikt worden om parfums van te maken. De geur van deze parfums hebben veel weg van de geur van lavendel.

Phacelia zaden kopen bij Graszaaddirect

Bij ons op de webshop kan je losse zaden kopen van de Phacelia. Phacelia kan eventueel gecombineerd worden met andere losse bloemzaden. Zo stel je geheel zelf je eigen bloemenweide samen! Ook hebben we diverse bloemenmengsels waar phacelia in terug te vinden is. Deze mengsels zijn ook uitermate geschikt om te zaaien in je tuin. In onze blog: 'Hoe leg je een bloemenweide aan?' leggen we stapsgewijs uit hoe je het bloemenmengsel kan zaaien. Waar je ook voor kiest: Phacelia zaden bestel je voordelig bij Graszaaddirect!

Wil je phacelia bestellen? Dan kan je hieronder direct naar de pagina van de losse bloemzaden of naar een van onze mengsels waarin deze ook te vinden is. 

 

Bronnenlijst

Zweefvliegen lijken op te treden tegen trips. (2022, 8 februari). LTO Noord. Geraadpleegd op 12 juli 2022, van https://www.ltonoord.nl/belangenbehartiging/bewust-omgaan-met-biodiversiteit-energie-en-kringlopen/functionele-agrobiodiversiteit/actueel/zweefvliegen-lijken-op-te-treden-tegen-trips

NOS. (2020, 27 juni). Uientelers in Zeeland zetten “bijenbrood” in om de oogst te beschermen. NOS.nl. Geraadpleegd op 12 juli 2022, van https://nos.nl/artikel/2338708-uientelers-in-zeeland-zetten-bijenbrood-in-om-de-oogst-te-beschermen

Gerelateerde artikelen